پل های فلزی
پل (Bridge) :
سازه ایست دست ساز برای عبور از موانع فیزیکی در عرصه مدیریت شهری یا طبیعت برای تسهیل در امر ارتباطات جاده ای .
انواع پل :
1 – عرشه فلزی شاهتیری : (The Metal Beem Deck)
عرشه (Deck) فلزی پل از قرار گرفتن چند لاین طولی تیر ورق و یا با کس فلزی تشکیل میشود. تیرهای اصلی یا شاهتیرها توسط تیرهای عرضی بهم متصل و مهار می شوند.
در ایران معمولا دهانه پلهای ماشین رو با عرشه فلزی بین 20 تا 45 متر می باشد.
2 – قوسی (Arc Bridge) :
این نوع پل در قسمت انتهایی دارای تکیه گاهی به شکل قوس منحنی می باشد.
مزیت اصلی این نوع پل ها انتقال نیروهای دینامیکی و استاتیکی به صورت افقی به تکیه گاهها می باشد بطوریکه تاثیر نیروهای فشاری(Pressure Force) و کششی (Atrection )وارده به سازه به دلیل شکل طبیعی این نوع پل کاهش میاید.
انتقال بارهای قائم ناشی از نیروهای وارده و وزن خود پل در هر دهانه بصورت افقی به تکیه گاهها انجام میشود.
بخش بسیار زیادی از بار عمودی فاقد لنگر خمشی بوده و بنابراین هیچ عضوی از آن تحت تنش کششی قرار نمی گیرد.
3 – کابلی
انواع پل های کابلی :
1 – طره ای (Terry Bridge )
در این پلها ، عرشه فلزی به صورت یک صفحه کاملا صلب از یک طرف روی پایه های کناری و از طرف دیگر بر روی پایه یا پایه های بلند میانی تکیه نموده است. این کابلها در تمام طول پل گسترش می یابند و بار وارده را به پایه های بلند میانی منتقل می نمایند. کابلهای ذکر شده را می توان طور موازی در دو طرف عرشه قرار داده و یا در جهت عرضی نیز به طور مورب و در امتداد محورطولی پل به پایه میانی متصل نمود.
2 – معلق ( Hangs Bridge )
عرشه پل توسط کابلهای معلق و آویرزان که به پایه های اصلی یا برجها (Tower) وصل شده و نیروهای آن را تحمل میکند نگه داشته میشود.
نیروهای بسیاری در عملکرد رفتار پل ها موثرند که در این بین دو نیروی فشاری و کششی خیلی مهم میباشند. نیروی دیگری که در پلها و بویژه پلهای معلق بسیار مهم می باشد ، نیرویی است که موجب ایجاد گشتاور (Torque) میشود.
پل معلق به دلیل معلق بودن ، در برابر نیروهای جانبی به خصوص زمان وزش بادها بسیار تاثیر پذیر است.
برای کاهش اثر این نیرو در طراحی آنها سعی میشود عرشه پل را از خرپا بسازند تا همانند پلهای شاهتیری اثرات نیروی جانبی (که موجب ایجاد گشتاورمیگردد) را کاهش دهند.
4 – خرپایی (Truss Bridge)
سازه این نوع از پل ها از اتصال اعضای قائم و مورب به یکدیگر ساخته می شود. نیروهای کششی و فشاری در این نوع سازه به سهولت با یکدیگر خنثی و یا منتقل می شوند.
این نوع پلها به دلیل استفاده بهینه از مصالح و نیمرخ های فلزی دارای صرفه اقتصادی می باشند. در پلهای خرپایی پارامترهای موثر بر رفتار دینامیکی پل عبارتند از :
– اثرات تکیه گاهی هماهنگ و نا هماهنگ
– سرعت انتشار موج
– انتقال امواج
– هماهنگی میان امواج لرزه ای ورودی در جهت طولی پلها.
*برخی از پارامترهای اساسی و مهم در طراحی و ساخت پلهای فلزی:
1 – تاثیرات گشتاور
2 – تاثیرات پدیده تشدید یا رزونانس
3 – تاثیرات مخرب آب وهوایی (Weather) (باران ، یخبندان ، طوفان ، نمکهای خورنده ، اشعه نور خورشید و …)
4 – مقاومت کششی(Tensile Strenght) و فشاری (Pushing Resistence) فولاد
5 – زنگ زدگی و خوردگی (Corrosion) فولاد
6 – تعمیرپذیری (Repair) و امکان بازسازی پل
7 – امکان تقویت (Reinforcment) نواحی ضعیف یا آسیب پذیر
8 – تاثیرات خستگی (Fatigue) سازه ناشی از گذشت زمان
9 – تاثیرپارامترهای زمانی بررفتار دراز مدت سازه پل
10 – برداشت و بررسی نتایج واقعی پارامترهای طراحی و مقایسه آن با تئوری طراحی پل.
آنچه اساسی می نماید :
بهره گیری از مطالعات و نتایج بدست آمده در راستای ارتقای صنعت ساخت و نصب پلهای فلزی در نقاط مختلف ایران و جهان( با توجه به مشخصات فنی ، کاربری و شرایط اقلیمی و جغرافیایی) می باشد.تا بتوان با استناد به آن پلهای ماندگار و اقتصادی تری بسازیم.